Εκδήλωση του Ιδρύματος Νεότητος και Οικογένειας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών: Ο διάλογος επιστήμης και πίστης με επίκεντρο τον άνθρωπο
30/1/2017
Με μία πρωτοφανή συμμετοχή εκπαιδευτικών, φοιτητών και νέων επιστημόνων πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση- τράπεζα προβληματισμού που διοργάνωσε το Ίδρυμα Νεότητος και Οικογένειας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, με την ευκαιρία της εορτής των Τριών Ιεραρχών και με την ευλογία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου Β΄.
Κεντρικό θέμα της εκδήλωσης ήταν: “Ο διάλογος επιστήμης και πίστης με επίκεντρο τον άνθρωπο”. Το ενδιαφέρον πολύ μεγάλο για το συγκεκριμένο θέμα, όλων όσων πλημμύρισαν ασφυκτικά το Πολιτιστικό Κέντρο της Ι. Αρχιεπισκοπής (στον Κεραμεικό), τόσο την αίθουσα που πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση όσο και τον 1ο όροφο του κτιρίου, όπου μεταδιδόταν ζωντανά η εκδήλωση σε γιγαντο-οθόνη.
Εμπεριστατωμένες εισηγήσεις -με ταυτόχρονη παρουσίαση φωτεινών διαφανειών- που προσέγγισαν και ανέλυσαν το θέμα αλλά και γόνιμα προβλημάτισαν παρουσίασαν:
Ο Δρ Ευάγγελος Γογκολίδης, Χημικός Μηχανικός ΜΙΤ, Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Νανοτεχνολογίας και Νανοεπιστήμης ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»
Ο Δρ Κανάρης Τσίγκανος, Καθηγητής Αστροφυσικής, Τμήμα Φυσικής Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ο Δρ. Δημήτριος Μπούμπας, Καθηγητής Παθολογίας, Τμήμα Ιατρικής Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Τη συζήτηση άρχισε και στη συνέχεια συντόνισε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος.
Ο Δρ Ευάγγελος Γογκολίδης στην παρουσίασή του αναρωτήθηκε: «Τελικά η νανοτεχνολογία και η κάθε τεχνολογία μήπως κουράζει και αγχώνει τον άνθρωπο στην αυξανόμενη προσπάθεια να τον υπηρετήσει; Η απάντηση δεν μπορεί παρά να βρίσκεται στη σχέση του κάθε επιστήμονα, αλλά και της κοινωνίας μας με την πίστη και την φιλοσοφία της ζωής. Δεν μπορεί παρά να βρίσκεται στην διαπίστωση ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ύλη, και κάθε προσπάθεια υπηρεσίας στον άνθρωπο δεν πρέπει να είναι μονοδιάστατη και μόνο εγκόσμια.
Τελικά το τί πιστεύουμε σαν άνθρωποι και σαν κοινωνία θα καθορίσει την σχέση της επιστήμης και της τεχνολογίας που παράγουμε με την πίστη και με τον άνθρωπο. Η νανοτεχνολογία και γενικά η τεχνολογία είναι το «μαγικό ραβδί» στα χέρια μας. Το πως θα το χρησιμοποιήσουμε έχει να κάνει με τον πολιτισμό μας και την πίστη μας».
Ο Δρ. Δημήτριος Μπούμπας υπογράμμισε: «Για να διακονήσεις τον άνθρωπο πρέπει πρώτα να γνωρίζεις τι είναι ο άνθρωπος (ούκ ένι Ιατρικήν ειδέναι, όστις μη οίδεν ό τι εστίν ο άνθρωπος, Ιπποκράτης). Για μία μερίδα ιατρών και βιολόγων, ο άνθρωπος ταυτίζεται με τις βιολογικές και ψυχολογικές του λειτουργίες.
Έτσι όμως μοιραία εγκλωβίζεται στη «κτιστότητα και τη θνητότητα». Για την Ορθόδοξη ανθρωπολογία όμως, ο άνθρωπος είναι δημιούργημα του Θεού με διττή υπόσταση, σωματική-ψυχολογική (σωματικότητα) και σταθερή αναφορά στο Θεό (υπερβατικότητα).
Σε τι διαφέρει η «βιολογική» μονομέρεια μιας μερίδας της σύγχρονης ιατρικής από την «πνευματική» μονομέρεια μερικών πιστών και πόσο σύμφωνη είναι αυτή με το πνεύμα των Τριών Ιεραρχών, ιδίως του Μεγάλου Βασιλείου που «αγκάλιασαν» τις επιστήμες, τη κτίση και την ανθρωπότητα; Δεν απειλούν οι επιστήμες και η ιατρική τον προσανατολισμό στη ζωή μας αλλά η «θεοποίηση» τους και η κακή τους χρήση. Ο πιστός μπορεί να συμβιβάσει τη θεωρία της κτίσης των Πατέρων με εκείνη που απορρέει από τα ευρήματα των βιολογικών και φυσικών επιστημών, και να τοποθετηθεί απέναντι τους άφοβα, με εμπιστοσύνη, αισιοδοξία και ευχαριστιακά, όχι με τρόπο φοβικό και επίπλαστο».
Ο Δρ Κανάρης Τσίγκανος τόνισε ότι «Πίστη και Επιστήμη μπορούν να θεωρηθούν ως δύο «Πολλαπλότητες» στη γλώσσα των Μαθηματικών, δηλ. δύο γενικευμένοι (εννοιολογικοί) «χώροι» πολλών «διαστάσεων». Αυτό που εμείς αντιλαμβανόμαστε είναι μόνο η «προβολή» τους στο χώρο της ανθρώπινης καθημερινότητας. Πίστη είναι η προσδοκία και βίωση αυτών που ελπίζονται, αποσκοπώντας στη βεβαίωση αυτών που δεν βλέπονται – και βέβαια αυτά που πνευματικά βλέπουμε είναι μόνο ένα απειροελάχιστο ποσοστό αυτών που δεν βλέπονται. Επιστήμη είναι η διαδικασία κατανόησης των συστατικών, αλληλεπιδράσεων και της δομής της μικροσκοπικής οργανικής και ανόργανης ύλης και του μακροσκοπικού αχανούς Σύμπαντος, στο μέτρο του εκάστοτε εφικτού – είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα κατανοούμε μόνο το μικρό ποσοστό του 4% του υλικού Σύμπαντος, ενώ το υπόλοιπο 96% είναι «σκοτεινό» και άγνωστο. Πίστη και επιστήμη στο τέλος-τέλος μπορούν να επιτρέψουν στο φθαρτό άνθρωπο να προσδιορίσει τη θέση του σε αυτό τον κόσμο όπου ζούμε, «το Μικρό, το Μέγα», ο οποίος συνέχεια μας εκπλήσσει με την πολυπλοκότητά του και κοσμείται από τις ενέργειες του Δημιουργού του αλλά και από τη βιοτή όσων ζουν με τις εντολές Του».
Ο Σεβασμ. Μεσογαίας κ. Νικόλαος υπογράμμισε ότι ο άνθρωπος της πίστης δεν έχει σε τίποτε να φοβηθεί από τα πορίσματα των επιστημών, αντίθετα η επιστήμη βεβαιώνει τις αλήθειες της πίστεως. Υποστήριξε δε ότι εκδηλώσεις σαν την αποψινή μας κάνουν περισσότερο ελεύθερους, σκεπτόμενους, με διάθεση να ακούσουμε, να προβληματισθούμε, να αμφισβητήσουμε και τελικά να γιγαντώσει η πίστη μέσα μας ακόμη περισσότερο.
Τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο εκπροσώπησε ο Πανοσιολ. Αρχιμανδρ. π. Χρυσόστομος Παπαθανασίου, Ιεροκήρυκας της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
Τον πρόλογο και τον επίλογο της εκδήλωσης παρουσίασε ο π. Συμεών Βενετσιάνος, Διευθυντής του ιδρύματος Νεότητος και Οικογένειας της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
